Σταύρος Κουγιουμτζής (1932 – 2005)

Ο Σταύρος Κουγιουμτζής, γεννήθηκε το 1932 σε έναν προσφυγικό καταυλισμό στο Επταπύργιο, κοντά στις φυλακές του Γεντί-Κουλέ. Μικρασιάτης στην καταγωγή που έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στην Θεσσαλονίκη, την πόλη που τόσο αγαπούσε, κοντά σε ανθρώπους βασανισμένους που δούλευαν όλη την ημέρα για ένα κομμάτι ψωμί. Όταν γύριζαν από τις δουλειές τους, ξαπόσταιναν στα καφενεδάκια της εποχής για να πιούνε ένα ποτήρι ούζο και να ευφρανθούν με τραγούδια ρεμπέτικα. Αυτά τα τραγούδια μαζί με τα σμυρναίικα αποτέλεσαν τα πρώτα ακούσματα του και ως μικρό παιδί χάραξαν δρόμο στη ψυχή του.  Μπήκε στο χώρο της μουσικής σε ηλικία 15 ετών, με σπουδές στη Σχολή πιάνου του Κρατικού Ωδείου Θεσσαλονίκης. Το 1952, για λόγους βιοπορισμού, αρχίζει να εργάζεται ως πιανίστας σε νυχτερινά κέντρα της Θεσσαλονίκης.

Ως τα 25 του χρόνια σπουδάζει μουσική και πιάνο και παίρνει πτυχίο Ανωτέρας. Κάπου εκεί, όμως μπλεγμένος στην κλασική μουσική, φλερτάρουν επικίνδυνα στ’ αυτιά του οι μελωδίες του Θεοδωράκη και του Χατζιδάκη, ενώ θαυμάζει πολύ τον ποιητή Νίκο Γκάτσο. Το 1960 γράφει το πρώτο του τραγούδι με τίτλο "Το περιστεράκι" με ερμηνεύτρια τη Ζωή Κουρούκλη και παίρνει μέρος στο Φεστιβάλ του ΕΙΡ.  Γράφει την επιτυχία «Μη μου θυμώνεις μάτια μου» που ερμηνεύει αρχικά η Χορωδία Φ.Ε.Μ. και στη συνέχεια ο Γιάννης Πουλόπουλος, όπως και το «Αν δεις στον ύπνο σου ερημιά» και ξεκινά συνεργασίες με μεγάλα ονόματα της τότε μουσικής σκηνής όπως η Καίτη Χωματά και ο Γιάννης Βογιατζής. Το 1966 εμφανίστηκε και στο χώρο του θεάτρου, γράφοντας μουσική για το «Το ταξίδι» του Γιώργου Θέμελη στο Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδας, σε σκηνοθεσία Ευγένιου Σπαθάρη.

Το 1967 μετακομίζει στην Αθήνα με αφορμή τη συνεργασία του με τη δισκογραφική εταιρεία ΜΙΝΟΣ η οποία διέθετε τότε νέα και ανερχόμενα ονόματα όπως οι Γιώργος Νταλάρας, Χάρις Αλεξίου, Γιάννης Καλαντζής και Γιάννης Πάριος.

Αυτή την περίοδο έγραψε τα σημαντικότερα τραγούδια της σταδιοδρομίας του που άρχισε και η επιτυχημένη συνεργασία του με τον Γιώργο Νταλάρα, τον οποίο είχε κατά κάποιο τρόπο ως αποκλειστικό ερμηνευτή. Κάνουν μαζί την πρώτη τους μεγάλη επιτυχία "Να 'τανε το 21" η οποία και σηματοδότησε την καριέρα του Νταλάρα. Ακολούθησαν οι επιτυχίες: «Πού 'ναι τα χρόνια», «Κάπου νυχτώνει», «Όλα καλά κι όλα ωραία», «Ο ουρανός φεύγει βαρύς». Αν και στιχουργός ο ίδιος, συνεργάστηκε με σπουδαίους στιχουργούς όπως το Μάνο Ελευθερίου, Κ. Βίρβο, Σώτια Τσώτου, Μ. Μπουρμπούλη, Λευτέρη Παπαδόπουλο και ποιητές σαν τον Γ. Θέμελη, Ντ. Χριστιανόπουλο, και Κώστα Βάρναλη. Αργότερα συνεργάστηκε με μια σειρά άλλων μεγάλων ερμηνευτών όπως τον Γιάννη Πάριο, την Άννα Βίσση, τον Αντώνη Καλογιάννη, τον Γιάννη Καλατζή και την Ελευθερία Αρβανιτάκη σε μια από τις μεγαλύτερες επιτυχίες της, το «Κόκκινο φουστάνι».

Παντρεύτηκε και έκανε δύο κόρες. Έζησε στην Αθήνα περίπου 20 χρόνια και το 1988 αποφάσισε να επιστρέψει στη γενέτειρά του, τη Θεσσαλονίκη. Επιστρέφοντας εκεί, μ’ ένα τρόπο αποτραβήχτηκε από την καλλιτεχνική δραστηριότητα, ξετυλίγοντας το ταλέντο του στην πεζογραφία με έξοχα διηγήματα. Ήταν χαμηλών τόνων άνθρωπος που δεν επιθυμούσε καθόλου τη δημοσιότητα. Η καθημερινότητά του ήταν ακριβώς η τέχνη του. Το 1998 που μετά από πρόταση του Γιώργου Νταλάρα συνθέτει καινούργια τραγούδια βασισμένα στη βυζαντινή παράδοση, που ηχογραφήθηκαν στο Μέγαρο Μουσικής, με τον Νταλάρα και την Αιμιλία Κουγουμτζή και συνοδεία χορωδίας, με τον τίτλο «Ύμνοι αγγέλων σε ρυθμούς ανθρώπων».

Η τελευταία του δισκογραφική παρουσία το 2001 ήταν το «Έβρεχε ο κόσμος» με 11 τραγούδια που έγραψε για την κόρη του, Μαρία Κουγιουμτζή και το Γιώργο Χριστοδούλου.

Ο συνθέτης και στιχουργός Σταύρος Κουγιουμτζής, έφυγε το Σάββατο 12 Μαρτίου 2005. Κατά περίεργη σύμπτωση, πριν φύγει, είχε συνθέσει το τραγούδι «Θα ‘ταν 12 του Μάρτη» σε στίχους του Μιχάλη Μπουρμπούλη. Άφησε πίσω του κάποια από τα σπουδαιότερα τραγούδια της ελληνικής δισκογραφίας, τα τραγούδια που αγαπήθηκαν και τραγουδήθηκαν περισσότερο από Έλληνες και ξένους. Έντονα πολιτικοποιημένος με αυξημένο το κοινωνικό αίσθημα, έγραφε για την χώρα που αγαπούσε και έμαθε πώς το τραγούδι πρέπει να λειτουργεί άμεσα για να φτάνει κατευθείαν στην καρδιά, χωρίς φιλολογία. Αυτό έμελλε να είναι καθοριστικό μιας και τον συνόδεψε σε όλα τα τραγούδια που συνέθεσε στη διάρκεια του καλλιτεχνικού του έργου. Ένας ταλαντούχος, βαθιά καλλιεργημένος και πνευματικός άνθρωπος, λυρικός συνθέτης και στιχουργός που φώτισε και πλούτισε την ελληνική δισκογραφία. Ήταν αυθεντικός, μια ευγενική φυσιογνωμία με ήθος και με τα χνώτα του στραμμένα πάντα στην ουσία των πραγμάτων.

Τα τραγούδια του Κουγιουμτζή εκφράζουν με υπέροχο τρόπο τον έρωτα, την πολιτική, τη ζωή και παραμένουν πάντα επίκαιρα. Ο Γιώργος Νταλάρας, όταν μιλά μόνο για μουσική και υμνεί αυτούς που τον καταξίωσαν, λέει κάποιες σοφές κουβέντες. Για τον Σταύρο Κουγιουμτζή είχε πει: «Τα νέα παιδιά πρέπει να ακούνε τα τραγούδια του Σταύρου για να γίνει ο κόσμος τους καλύτερος..»

Ένας μεγάλος δημιουργός με μινόρε διάθεση και ματζόρε καρδιά…